Kut Anlayışı Nedir?

Bilim 19.05.2015, 00:41 19.05.2015, 00:41
Kut Anlayışı Nedir?

 Kut anlayışı Türk, Moğol ve Altay Şamanizm inançlarında “kutsal enerji”, “yaşam gücü” gibi anlamlara gelmektedir. Kut’un yanında Hut, Kud ve Gut da denilebilmektedir. Moğol dilinde ise “Kutag” ya da “Hutag” olarak geçmektedir.

Kut ismi, Kut ya da Kud kökeninden türetilmiştir. Bu kök, temizlik anlamına gelmektedir. Bazı kaynaklar tarafından, Kut kelimesinin Farsça olan “Hüda” kelimesinden ortaya çıktığı iddia edilse de, kelimenin kökeni “kutsallık” ve “kutluluk” dan gelen Kut’tur.

Aynı kökten gelen “kutan” kelimesi de, “dua” ve “yakarış” anlamlarına gelmektedir. Yine Evenk dilinde, “khutu” kelimesinin karşılığı, kutsallıktır. Şamanizm kavramlarından büyücü ve şaman kelimeleri, “kudagaçı” kelimesi ile karşılanmaktadır. Sümerce ve Tunguzca’da da, aynı kökten gelen kelimeler, kutsallık ile ilgili kavramları karşılamakta kullanılmaktadır. Kutsal enerji ve yaşam gücü anlamlarının yanı sıra, bereket, hayat verici, mübarek, ulvi, canlılık minvalinde benzer manalar da taşıyan Kut, yiğit savaşçıları ölümden döndürüp yaşama bağlayan inanç olarak da bilinmektedir. Kut anlayışındaki gücün, Tanrı’dan geldiğine inanılmaktadır.
Kut anlayışı kapsamında, eğer Tanrı bu kutsal gücü geri çekerse, hükümdarlar tahtları ile beraber tarih sahnesinden silinirler. Padişahın ve padişah soyunun kanının kutlu kabul edilmesinden dolayı, eğer hanedan üyelerinden birisi idam edilecek olursa, kanının akıtılmaması için boynuna kılıç vurulmaz; ancak yay kirişi kullanılarak boğulurlar. Yine inanışa göre, kişinin Kut’u, kişi daha doğmadan önce gökyüzünde yer alır ve şarap gibi akıcı, su gibi de duru olduğu kabul edilir.

Çağımızın değerlendirmelerindeki Kut’un anlamları, şu şekilde sıralanabilir;

* İlk anlamı, devlet idaresinde güç, yaratıcılık ve yetki niteliğinde sahip olunan üstün ve kutsal güçtür.
* Kut, psikolojik değerlendirmelerde “mutluluk” anlamına da gelmektedir.
* Bilinen benzer manası, “ilahi bir kaynaktan (güçten) gelen rahmet ve bereket”tir.
* Zihin, ruh ya da hayati güç olarak belirten kaynaklar da olmuştur.
* Şans, talih ya da uğur anlamlarına da gelmektedir.
Orta Asya’daki Türk ve Moğol yaşam inançlarında, Göktanrı kavramı kudret olarak çük güçlüdür. Hükümdar ve savaşçılar, Göktanrı’’nın kendilerini koruyarak zaferlere ulaştırdığına inanırlar. Yine aynı inanışta, beyler ve kağanlar da kutsanarak Kut sahibi olmuşlardır. Kut anlayışı kapsamında, doğuştan itibaren Kut sahibi olabilmek için, bir takım ritüellerin yerini bulması gerekmektedir. Tanrı’nın Kut’unu geri çekmemesi için, Tanrı’dan Kut dilenilir. Eğer Kut geri çekilirse, kağan ve gücü tamamen yok olur. Kut’un birkaç farklı türü bulunmaktadır;

- Bor Kut: Yer ruhu olarak bilinir. Bir nesneyi temsil eden ufalmış bir nesne halindedir. Maddeleşmiştir.
- İye Kut: Ana ruh olarak bilinir. Soyuttur. Ruhsal enerjiyi temsil etmektedir.
- Sal Kut: Hava ruhu olarak bilinir. Hareketlidir. Rüzgar gibi estiğine de inanılır.

Çeşitli kaynaklardan alınan bilgiler ışığında, Kut’un bedenden ayrılması ile ölüm olmaz, ancak Kut’u olan bireyin kutsallığı da ortadan kalkar. Böylece kişi sıradanlaşır. Bu inanışta, insanda güç ve uzun ömür oluşturan kavram, yine Kut’un kendisidir. Kut’u ortadan kaybolan kişi, ömrünü çok uzun şekilde sürdüremez. Kişinin ölümü de, “tin”in bedenden ayrılması gerçekleşir.

#bilim #Kut Anlayışı Nedir? #Çağımızın değerlendirmelerindeki Kut’un anlamları #Kut Türleri Nelerdir? #Orta Asya’daki Türk ve Moğol yaşam inançları #Göktanrı Nedir #Kutag nedir? #Hutag nedir? #Şamanizm #Türklerde Kut Anlayışı
Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 26 Nisan 2024
İmsak 04:25
Güneş 06:02
Öğle 13:07
İkindi 16:55
Akşam 20:02
Yatsı 21:32
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 33 86
3. Trabzonspor 33 55
4. Beşiktaş 33 51
5. Başakşehir 33 49
6. Rizespor 33 48
7. Kasımpasa 33 46
8. Antalyaspor 33 45
9. Alanyaspor 33 45
10. Sivasspor 33 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Samsunspor 33 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 33 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Hatayspor 33 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 34 77
2. M.City 33 76
3. Liverpool 34 74
4. Aston Villa 34 66
5. Tottenham 32 60
6. M. United 33 53
7. Newcastle 33 50
8. West Ham United 34 48
9. Chelsea 32 47
10. Bournemouth 34 45
11. Brighton 33 44
12. Wolves 34 43
13. Fulham 34 42
14. Crystal Palace 34 39
15. Brentford 34 35
16. Everton 34 33
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 34 25
19. Burnley 34 23
20. Sheffield United 34 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 82
2. Barcelona 32 70
3. Girona 32 68
4. Atletico Madrid 32 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 33 52
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 32 42
10. Getafe 32 40
11. Osasuna 32 39
12. Sevilla 32 37
13. Las Palmas 32 38
14. Deportivo Alaves 32 35
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 32 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 32 14