Bitkiler de Hastalanır!

Sağlık 06.04.2015, 12:36 06.04.2015, 12:36
Bitkiler de Hastalanır!

Evet yanlış duymadınız! Tıpkı insanlar ve hayvanlar gibi bitkiler de hastalanıyor. Hatta geçmişte bitki hastalıklarında, öyle salgınlar gerçekleşmiş ki insanların kıtlıktan ölmelerine hatta bir bölgeden başka bölgelere göç etmelerine bile neden olmuş. Tıpkı 1840 yılında İrlanda’da patates hastalığı salgınında yaşanan korkunç olaylar gibi.
Bu “Patates Mildiyösü” salgınında öyle bir kıtlık yaşanmış ki, beslenmesi patatese bağımlı 1 milyonun üzerinde İrlandalı hayatını kaybetmiş ve Amerika başta olmak üzere başka kıtalara göç etmiştir.


Görüldüğü gibi, bitkiler de hastalanıyor ve bunun sonuçları bazen oldukça ağır olabiliyor.
Peki bitkiler neden hastalanır? Bu hastalıklar bitkileri nasıl etkiler?




Bitki Hastalıkları

Bu bağlamda ilk olarak bitki hastalıklarını, biyotik ve abiyotik hastalıklar olarak ayırmak oldukça mantıklı olacak. Abiyotik yani bitkilerde hastalığa neden olan cansız hastalık etmenleri, su kıtlığı ya da fazlalığı, rüzgar, soğuk, sıcak, çeşitli kimyasallar olarak sıralanabilmektedir. Abiyotik hastalıkların en önemli özelliği ise hastalığa neden olan etkenler ortadan kaldırıldığında bazen bitkinin iyileşme şansının olabilmesi. Tıpkı, bitkilerin su eksikliğinde solmasında olduğu gibi solan bitkiler, belli bir dereceye kadar tekrar sulandığında eski haline gelebilir. Diğer yandan biyotik hastalık etmenleri olarak ise, virüsler, viroidler, bakteriler, funguslar (mantarlar) ve fitoplazmalar sıralanabilir. Bu etmenler, bitkilerde oldukça fazla zararlara yol açabilmekte ve bitkinin ölümüne dahi sebebiyet verebilmektedir. Bitki hastalıkları konusunda yapılan araştırmalar, daha çok tarımsal ve ekonomik öneme sahip bitkiler üzerinde yapılmıştır. Bunun nedeni ise hastalık etmenlerinin tarımsal üretimde ciddi ekonomik kayıplara yol açması.

Bitki Hastalıkları Bilimi:

Fitopatoloji

Tarihte bitki hastalıklarının çok acı kayıplara neden olması insanları bu hastalıkların nedenlerini ve önlem yollarını inceleme yoluna itmiştir. Böylece fitopatoloji bilim dalı ortaya çıkmıştır. Kısaca fitopatoloji bitki hastalıklarını inceleyen bilim dalı olarak tanımlanabiliyor olsa da kapsamı oldukça geniştir. Fitopatoloji bitkilerde hastalığa neden olan etken ve etmenleri 5 ana başlık altında inceler. Bunlar, simptomatoloji, etioloji, patoloji, epidemiyoloji ve son olarak da hijyen ve terapidir.


1. Simptomatoloji: Hastalık belirtilerini inceleyen bilim dalıdır. Hastalıklı bitki fizyolojisinin ayrıntılı bir incelemesini yapabilmek için sağlıklı bitki fizyolojisinin de bilinmesi gereğini unutmadan, karşılaştırmalı inceleme yaparak çeşitli etmenlerin neden olduğu hastalıkları incelemektedir. Bu incelemeyi yapmak için ise belirtileri hem makroskobik hem de mikroskobik olarak inceleme gereği ortaya çıkmaktadır. Makroskobik inceleme sağlıklı olmadığı düşünülen bir bitkinin belirtilerinin gözle incelenmesiyken, mikroskobik inceleme adından da anlaşıldığı gibi mikroskopla yapılan derinlemesine inceleme olarak açıklanabilir.

2. Etioloji: Hastalığa neden olan etmenlerin incelenerek sınıflandırılmasının yapıldığı fitopatoloji alanıdır. Özellikle bitki hastalıklarıyla savaşımda hastalığa neden olan etmenlerin incelenmesi ve doğru olarak teşhis edilmesi oldukça önemli bir aşamadır.

3. Patoloji: Hastalığın altında yatan nedenleri, hasta bitki dokularını ve bu dokularda meydana gelen değişimleri belirleyerek araştıran bilim dalıdır.

4. Epidemiyoloji: Epidemiyoloji, kelime anlamı olarak salgın demektir. Fitopatolojinin çalışma alanlarından olan bu bilim dalı ise salgın yapan hastalıkların neden bu duruma geldiklerini, salgına neden olan faktörleri, salgının oluşmaması için gerekli önlemlerin alınması için yapılan çalışmaları bünyesinde barındırmaktadır. Tarım il ve ilçe müdürlüklerince yürütülen önceden tahmin ve erken uyarı çalışmaları da epidemiyoloji biliminin konusunu oluşturmaktadır.

5. Hijyen ve Terapi: Bitki hastalıklarıyla mücadelede hastalığın seyri, hastalığa neden olan etmen ve etkenlerin özellikleri ve ortaya koyulması kadar, hijyen ve terapi de oldukça önemli bir konudur. Hijyen ve terapi olmadan diğer saydığımız maddelerin yerine getirilmesi adeta hasta bir insana teşhis koyup onu tedavi etmemekle eşdeğerdir. Bu başlıkta bahsettiğimiz hijyen kelimesini, temiz üretim materyali kullanmak, temiz toprakta üretim yapmak (yani hastalıkla bulaşık olmayan yerlerde), kültürel önlemlere dikkat etmek şeklinde açıklamak mümkündür. Hijyen aslında tedavinin en önemli ve bir o kadar da yetiştiriciler tarafından ihmal edilen konusudur. Diğer yandan terapi ise hijyene dikkat edildiği halde yine de hastalanan bitkileri, iyileştirmek için alınan tedbirler ve tedavi yöntemlerdir. Zirai mücadelede aktif mücadele yöntemleri terapinin konusuna girmektedir. Kısaca özetlemek gerekirse aktif mücadele yöntemleri, biyolojik, fiziksel, biyoteknolojik ve en son olarak da kimyasal mücadele olarak sıralanabilir.

Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13