Tıbbi Aromatik Bitkilerden Kaldirik

Sağlık 04.04.2015, 14:37 04.04.2015, 14:37
Tıbbi Aromatik Bitkilerden Kaldirik

 Kaldirik, hodangiller familyasından, tek yıllık tıbbi aromatik bir bitkidir. Kökleri rizomlu olduğunda çok yıllık köklere sahip olduğu belirtilmektedir. Nemli ormanlık bölgelerde, işlenmeyen alanlarda, tarla kenarlarında yabani olarak yetişmektedir. Kültürel üretimi yapılmamaktadır. Nemli ve gölgeli yerler yetiştiriciliği için daha ideal yerler olduğundan ülkemizde Marmara,

Karadeniz Bölgesi’nin kuzeyi ve Batı Anadolu Bölgesi’nde yüksek yerlerde yetişmektedir.

Birçok bitkide olduğu gibi Kaldirik de farklı yörelerde farklı isimlerle anılmaktadır. Örneğin; Artvin’de Burğı, Trabzon’da Tamara, Zonguldakta Zılbıt, Bolu’da Galdirek isimleriyle bilinmektedir. Bunların dışında Kaldırak, sığırdili, ıspıt ve holdan otu, hıyar otu, zembil çiçeği olarak da bilinmektedir.

Yerden yüksekliği 10-65 cm arasında tüylü uzantılara sahiptir. Yaz ayı içerisinde çiçeklenme görülür. Mayıs-Haziran aylarında yeni sürgünleri çıkar. Çiçeklerinin büyük bir kısmı mavi olmakla birlikte, zaman zaman pembe veya beyaz çiçekli olan türleri de görülebilir. Yaprakları, oval şekilde, gri yeşil renkte, kabarık dokulu, sert ve buruşuk yapıdadır. Yapraklarının üzerinde beyaz tüyler bulunmaktadır.

Bitki içeriğinde saponin, tanen, rezin, uçucu yağ ve çeşitli mineral maddeler bulunmaktadır. Tohumlarında yüksek miktarda yağ bulunup, oranı %26-38 arasındadır. Tohumundan elde edilen yağında %17-28 arasında Gamma Linolinik asit bulunmaktadır. Bunun dışında %35-38 Linoleik asit, %10-11 palmitik, %16-20 oleik asit, stearik asit %3,5-4,5 eicosenoik asit %3-6 erusik asit %1,5-3,5 içermektedir. Hodan yağı kozmetik ürünlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Kaldirik yaş veya kuru ot olarak kullanılmaktadır. Çoğunlukla taze olarak salatalarda kullanılır. Çiçek kısımları, tavalarda kavrularak kullanılması, özellikle kırsal kesimlerde yaygın tüketim şeklidir. Kaldirik taze olarak kavurma ve kızartmasının dışında, turşusu, turşu kızartması ve turşu kavurması yapılarak da tüketilmektedir. kaldirik çiçekleri bazı tatlıların süslemesinde kullanılmaktadır. Bunların yanında kuru yaprak ve çiçeklerinin karışımından çay yapılır. Bu şekilde bitki özündeki etken maddeler sıcak suya geçtiğinden kaldirik çayı oldukça faydalıdır.

Gıda maddesi olarak tüketilmesinin yanında ev ve bahçelerde süs bitkisi olarak da kullanılmaktadır. Ayrıca, ev ve bahçelerde, saksı ve/veya tarlada yetiştirilen bitkilerin çevresine dikildiğinde, bu bitkilerin daha iyi gelişmesini sağlamaktadır.

Faydaları:

• Baş ağrısı, baş dönmesi, asabiyet, bulantı, bacaklarda ödem gibi rahatsızlıkların giderilmesinde kullanılmaktadır.
• Deride kaşıntı, kızarıklık, şişlik, sedef, egzema gibi bazı deri hastalıklarında kullanılabilir.
• Yara ve yanıklara iyi geldiği belirtilmektedir.
• İçeriğinde bulunan potasyum, kalsiyum gibi çeşitli mineraller sayesinde tuz içermeyen diyetlerde kullanılmaktadır.
• Anne sütünü artırıcı özelliği bulunmaktadır.
• Vücutta bulunan iltihap ve enfeksiyonları giderici etkisi bulunmaktadır.
• Solunum yolları ve boğaz bölgesindeki ağrılara iyi gelmekte, balgam sökücü olarak da kullanılmaktadır.
• Öksürük tedavisinde etkili olmaktadır. Bademcik iltihabına iyi geldiği söylenmektedir.
• Rahatlatma sağlaması ve sıkıntıyı giderici özelliği sayesinde antidepressan olarak kullanılmaktadır.
• Böbrek üstü bezleri üzerinde olumlu etkiler göstererek kortizon hormonunun düzenli bir şekilde salgılanmasını sağlar. Kortizon hormonu, karbonhidrat ve yağ metabolizmasını düzenler.

Yorumlar (1)
ahmet mücahit akçil 6 yıl önce
yanlış yazdım bokunuzu yiyim affedin çok pişmanım buda çok güzeldir saygılarımla
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 19 Nisan 2024
İmsak 04:38
Güneş 06:12
Öğle 13:08
İkindi 16:53
Akşam 19:55
Yatsı 21:22
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 32 87
2. Fenerbahçe 32 85
3. Trabzonspor 32 52
4. Beşiktaş 32 48
5. Rizespor 32 48
6. Başakşehir 32 46
7. Kasımpasa 32 46
8. Sivasspor 32 44
9. Antalyaspor 32 42
10. Alanyaspor 32 42
11. A.Demirspor 32 40
12. Samsunspor 32 38
13. Ankaragücü 32 37
14. Kayserispor 32 37
15. Konyaspor 32 36
16. Hatayspor 32 33
17. Gaziantep FK 32 31
18. Karagümrük 32 30
19. Pendikspor 32 30
20. İstanbulspor 32 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 30 68
2. Göztepe 30 60
3. Kocaelispor 30 52
4. Ahlatçı Çorum FK 30 52
5. Sakaryaspor 30 51
6. Bodrumspor 30 49
7. Boluspor 30 46
8. Bandırmaspor 30 46
9. Gençlerbirliği 30 44
10. Erzurumspor 30 41
11. Keçiörengücü 30 36
12. Şanlıurfaspor 30 34
13. Ümraniye 30 34
14. Manisa FK 30 33
15. Tuzlaspor 30 32
16. Adanaspor 30 32
17. Altay 30 15
18. Giresunspor 30 7
Takımlar O P
1. M.City 32 73
2. Arsenal 32 71
3. Liverpool 32 71
4. Aston Villa 33 63
5. Tottenham 32 60
6. Newcastle 32 50
7. M. United 32 50
8. West Ham United 33 48
9. Chelsea 31 47
10. Brighton 32 44
11. Wolves 32 43
12. Fulham 33 42
13. Bournemouth 32 42
14. Crystal Palace 32 33
15. Brentford 33 32
16. Everton 32 27
17. Nottingham Forest 33 26
18. Luton Town 33 25
19. Burnley 33 20
20. Sheffield United 32 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 31 78
2. Barcelona 31 70
3. Girona 31 65
4. Atletico Madrid 31 61
5. Athletic Bilbao 31 57
6. Real Sociedad 31 50
7. Valencia 31 47
8. Real Betis 31 45
9. Villarreal 31 39
10. Getafe 31 39
11. Osasuna 31 39
12. Las Palmas 31 37
13. Sevilla 31 34
14. Deportivo Alaves 31 32
15. Mallorca 31 31
16. Rayo Vallecano 31 31
17. Celta Vigo 31 28
18. Cadiz 31 25
19. Granada 31 17
20. Almeria 31 14