İnsanlar Neden Yalan Söyler?

Yaşam 07.03.2015, 01:23 07.03.2015, 01:23
İnsanlar Neden Yalan Söyler?
Her insanın bazı durumlarda yalan söyleme eğilimi gösterdiğini söylemek sanırım yanlış olmaz. Çoğu insan oluşan bazı durumlar sonucu doğruyu söylemekten korktuğu zamanlarda yalan uydurur. Peki, insanların yalan söyleme nedenleri nelerdir? Bu sorunun hem karmaşık hem basit birçok nedeni vardır.

Basit Nedenler

Son araştırmaların sonucu göstermiştir ki; birçoğumuz gündelik hayatta başka insanlarla iletişim halindeyken % 25’e yakın bir oranda yalan söylüyoruz (genellikle kendimizi veya başkalarını küçük düşmekten korumak için). Örneğin, gündelik hayatta herhangi bir arkadaşımız o gün giydiği kıyafetin güzel olup olmadığına dair yorum istese, çoğumuz beğenmesek dahi kıyafetinin güzel olduğunu söyleriz. Ancak bu çok yakın bir arkadaşımız ise doğruyu söyleme oranımız aradaki bağın yakınlığı ile orantılı olarak yükselir. Bu nedenle bazı araştırmacılar yalanı ilişki bağlılığının çöküşü olarak görürler.

Yalan Söylemeyi Öğrenmek

Çocuklar birçok farklı nedenle yalan söyleme ile çok erken yaşlarda öğrenirler ki genellikle neden olası cezalardan kaçınmaktır. Diğer bir neden de arkadaşları tarafından beğenilme veya kontrolü ele geçirme isteğidir.

Son yapılan araştırmalar çocukların yalan söyleme alışkanlığını ailelerini taklit ederek kazandığını açıklamaktadır. Bu araştırmacılardan biri olan Po Bronson çocukların çok erken yaşlarda yalan söylemeye başladıklarını ve zeki çocukların iki ya da üç yaşlarında yalandan hikâyeler üretmeye başladığını belirtmektedir. Farklı bir araştırmaya göre de yalan söyleme ile zekâ arasında bir bağlantı olduğu ileri sürülmüştür.

Bunun yanında, doğruculuk küçük çocuklar için önemli bir erdem olmasına rağmen, zaman içerisinde yalan söyleme bir yetenek gibi görülür. Yalan söyleyen çocuk, öncelikle gerçeğin ne olduğunun farkına varır, alternatif bir gerçeklik oluşturur ve bu gerçekliği başkalarına inandırır. Bu nedenle, yalan söyleme hem bireyin idrak yeteneğine hem de sosyal yeteneklerine bağlıdır. İlk denemesinde ceza veya ayıplama gibi olası sonuçlardan kurtulan çocuk, sonrasında da yalan söylemeye devam eder.

Sosyal Yalanlar

Çocuklar ergenlik dönemine geçişte yalan alışkanlığını bırakmazlar. Alkol ve sigara kullanımı, kimlerle arkadaşlık ettikleri, izledikleri filmleri, okul başarıları, para harcama alışkanlıkları vb. gibi birçok konu hakkında yalan söyleyebilirler. Yalan söylemek, gerçekler ile yüzleşmekten veya gerçekliğin doğurduğu sonuçların altından kalmaktan çok daha kolay olduğundan yalan söylemeye eğilim bu dönemde daha fazla artabilir.

Temel olarak, kişilerin neden yalan söylediği sorusunun yanıtı, kişinin ceza, korku, sosyal statünün azalması veya başkasının sosyal statüsünün artacağı endişesi gibi nedenleri engellemeye çalışmasıdır.

Bir başka yaklaşım da kişinin kendine özsaygısının olmamasıdır. Bireyin kendisine saygısı ne kadar az olursa yalan söyleme eğilimi o kadar fazladır.

Patolojik Yalancılar

108 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada psikolojik test sonucunda 12 kişi patolojik yalancı olarak sınıflandırılmıştır. Daha sonra bu kişiler ile birlikte 21 kişilik bir kontrol grubu manyetik kaynak görüntüleme (MRI) testine tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucuna göre patolojik yalancı sınıfına giren kişilerdeki beyaz madde miktarı kontrol grubuna oranla gözle görünür miktarda daha fazladır. Bu nedenle araştırmacılar, bu kişilerin yalan söyleme sanatına yatkınlıkları olduğunu düşünmektedir. Ancak bu konu üzerinde yapılan araştırmaların azlığı nedeniyle sonuçların kesinliği tartışmalıdır.

İnsanlar Ne Sıklıkla Yalan Söyler?

Temel ve Uygulamalı Psikoloji dergisinde yayınlanan bir makaleye göre, iki yabancı arasında geçen konuşmalarda insanların en az % 60’ının yalan söylediği belirtilmiştir. Ortalama 10 dakikalık bir konuşmada yaklaşık 3 kez yalan söylenmektedir. İngiltere’de gerçekleştirilen bir başka çalışmaya göre de, erkekler günde ortalama altı kez yalan söylerken bayanlarda bu ortalama üçtür. Aynı araştırmaya göre her iki cins için de söylenilen en yaygın yalan “Bir şey yok, iyiyim.” cümlesidir.

Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13