Kanser hastalarının aile ve sosyal çevreden göreceği destek, hastalıkla mücadele etmelerinde son derece önemli bir rol oynuyor. Hasta yakınları, bu süreçte hem kaygılı olmaları hem de nasıl davranacaklarını bilmemeleri nedeni ile bazen yanlış tutumlar sergileyebiliyor.
Memorial Şişli Hastanesi'nden Klinik Psikolog Zeren Okçuoğlu Kadıoğlu, kanser hastalarına psikolojik açıdan doğru yaklaşım için dikkat edilmesi gerekenler ile iligili önemli bilgiler verdi.
1- "Geçen gün televizyonda kanser için bitkisel bir ilaç çıktığını gördüm…”
Her duyduğunuz bilgiyi hastaya aktarmanız daha çok endişelenmesine ve öfkelenmesine yol açabilir. Kulaktan dolma bilgilerle hastanın kafasını karıştırmak yerine, süregelen tedavisi konusunda onu desteklemek daha doğru olacaktır.
2- "Zaten artık herkes kanser oluyor”
Hastalıkla ilgili genelleme yapmaktan kaçınılmalıdır. Hastanın bulunduğu durumu hafife alacak sözler kesinlikle söylenmemelidir. Hasta bunların kendisini avutmak için söylendiğini ve gerçekçi olmadığını düşünebilir.
3- "Benim bir yakınım da kanserdi ama seninki farklı, atlatacaksın”
Her kanser hastasının süreci farklı olduğu için diğer hastaların durumlarıyla ilgili olumlu ya da olumsuz bir karşılaştırma yapmak onlara iyi hissettirmez.
4- "Acaba çok sigara içtiğin için mi hastalandın?”
Kanser tanısı ilk öğrenildiğinde hasta ve yakınlar buna bir neden bulmaya çalışırlar. Bu bağlamda hastada suçluluk duygusu uyandıran ve onu yargılayan söylemlerden kaçınılmalıdır.
5- "Üzülme, saçların yine uzar”
Kanser tedavisi süresince yaşanacak bedensel değişikliklerle ilgili yorum yapmaktan kaçınmak önemlidir. Ancak hasta bu konuyla ilgili sıkıntısını dile getirdiğinde onu dinlemek gereklidir.
6- "İlaçlarını düzenli alıyor musun?”, "Bence düzensiz besleniyorsun”, "Bugün kendini nasıl hissediyorsun?”
Hasta yakınları yaşadıkları kaygı nedeniyle bazen hastaların üzerine fazlaca düşer. Hasta kendi tedavisine ve bakımına uyum gösterdiği halde yakınların aşırı kontrolcü davranmaları hastaların otokontrollerinin azalmasına, öfkelenmelerine ve aile içi ilişkilerin zarar görmesine neden olabilir.
7- "Güçlü olmaya çalış, her şey yoluna girecek merak etme!”
Kanserle mücadele eden yakınınızın her zaman güçlü olabilmesi mümkün olmayabilir. Bunun yerine, süreç içerisinde zorlandığı zamanlar olabileceğini kabul etmek ve güçsüz hissettiğinde yanında olabilmek ona daha iyi gelecektir.
8- "Seni çok iyi anlıyorum”
Bir kanser hastasının nasıl hissettiğini tam olarak bilmek mümkün olmayabilir. Bunu söylemek yerine, istediği zaman onu dinleyebileceğinizi ifade etmeniz yeterli olacaktır.
9- "İyi düşünmeye çalış, stres yapma!”
Kanser olan yakınınızın her zaman olumlu düşünmesi mümkün değildir. Moralinin bozuk olduğu ve psikolojik olarak zorlandığı zamanlar olabilir. Onun moralini bozan faktörlerin neler olduğu hakkında konuşmaya teşvik etmek daha faydalı olacaktır.
10- "Sen hastasın yat dinlen!”, "Biz her şeyi yaparız merak etme”
Hasta yerine her şeyi yapma çabası, özgüvenlerini ve kendi yaşamları üzerindeki kontrollerini zedeleyebilir. Bunun yerine ihtiyacı olduğunda sizden destek alabileceğini bilmesi ve iyi hissettiği zamanlarda kendi uğraşlarıyla ilgilenmesi hastaya ruhsal açıdan olumlu etki sağlar.
Kanser hastalarının ve yakınlarının bu zorlu süreçte psikolojik destek almaları çok önemlidir. Bu sayede moral ve motivasyon yüksek tutulup tedavi başarısı arttırılabilmektedir.
